Waarneemverslag 30 april 2020

Vorig weekend was het voorlopig wel de laatste keer dat ik naar boven kon kijken en dat leverde nog twee mooie plaatjes op (ze worden steeds mooier vind ik zelf).
De eerste is het “Windmolenstelsel” (M101) in de Grote Beer.
Al eerder eens met de zoomlens op de camera gekregen maar het lukte me steeds niet hem in beeld te krijgen op de telescoop.
Wat YouTube-filmpjes later (statief goed balanceren, zoeker beter uitrichten) lukte het dan eindelijk! Dit ding staat 27 miljoen lichtjaar van de Aarde!
Ik werd helemaal blij van de foto hierboven dus wilde nog niet naar bed dus daarna een oude bekende opgezocht.
Maanden terug met de camera vanuit de tuin in Eerbeek al als heel klein rondje gevonden op een foto maar nu mooi groot in beeld.
Dit is M57, de ‘Ringnevel‘, in de Lier:

Dit is eigenlijk een bol van gas die over is gebleven nadat een ster aan het eind vz leven ontploft en dan blijft alleen een uitdijende wol gas over. Als je daar recht tegenaankijkt dan zie je deze ring. Messier noemde dit type een ‘Planetaire Nevel‘ omdat het op een planeet lijkt (althans in zijn oude kijker toen). Waarschijnlijk is dit een paar duizend jaar geleden ontstaan, dus toen zal er een mooie lichtflits zijn geweest!

Waarneemverslag 23 april 2020

Ik ben sinds de vorige keer op jacht gegaan naar ‘Deep Sky’objecten, oftewel melkwegstelsels en nevels, buiten ons eigen melwegstelsel dus miljoenen lichtjaren verderop… Bizar dat dat vanuit ons tuintje in Den Haag te zien zou kunnen zijn! Maar dat was het inderdaad. Eerst met de camera, later met de grote buis.

Er was wel een boel YouTube filmpjes kijken voor nodig want het vergt enige behendigheid en camera kennis.

Ik laat nu alleen de mooie resultaten zien maar dit is slechts een fractie van de gemaakte foto’s – dat had vroeger bakken met film gekost!

Hier een eerste geslaagde foto, met de camera en maximale vergroting, 90 seconden belicht:
Het is eigenlijk nauwelijks te zien, maar ik was helemaal in mijn nopjes toen het lukte! Het betreft hier het ‘Draaikolkstelsel’, oftewel ‘M51’, vlak bij de Grote Beer.
Die M is van meneer Charles Messier, die in de 18e met zijn kijker de hemel afspeurde en een lijst maakte van alle nevels en sterrenhopen die hij vond.
Die lijst gebruiken we vandaag de dag nog (de Andromedanevel is M31, de Orionnevel M42, etc.)!
Dat me dit lukte was een kleine triomf.
Ik probeerde er een andere nacht nog een, ook rond de Grote Beer, weer raak, dit zijn ‘Bode’s melkwegstelsel’ (M81) en de ‘sigaarnevel’ (M81):
Een latere avond probeerde ik die eerste (M51 dus) nog eens maar nu met de telescoop. Dat was weer veel filmpjes kijken, mn omdat het een speld in een hooiberg is!
Toch gelukt – met resultaat dat er wezen mag:

De laatste avonden hebben we nog genoten van de overvliegende satellieten die moeilijker vast te leggen bleken dan gedacht.
Hier en daar is een heel dun streepje te zien als je heel goed kijkt:
Als toegift kregen we het hoogtepunt van de ‘Lyriden’, een jaarlijks terugkerende meteorenzwerm.
Die komt elk jaar terug omdat het gaat om het overgebleven gruis van een reeds gepasseerde komeet, dat hangt een beetje vast in de ruimte, en de aarde komt daar braaf elk jaar weer doorheen.
Het zijn de ‘Lyriden’ omdat ze optisch vanuit het sterrenbeeld de Lier (Lyra) op ons af lijken te komen.
Ik had de camera neergezet, geprogrammeerd om tussen 3 en 5 ’s ochtends achter elkaar foto’s te maken, en dan kan je later in de PC al die foto’s op elkaar stapelen.
Het idee was zo een flink aantal (ik had berekend een stuk of 10) meteoren te zien – het werden er wat minder. De foto zelf is wel kunstig geworden, maar de vangst was dun (niet alleen bij mij overigens, overal viel het wat tegen).

Waarneemverslag 10 april 2020

We hebben het ISS vele malen zien overvliegen. Het ISS vliegt niet altijd over NL maar vanaf 21 maart wel ongeveer elke avond. Dan zie je een heel heldere ster in 5 minuten van west naar oost (hij gaat in 1,5 minuut de aarde rond!). Zie foto hieronder van 10 april – de streep is het ISS, de heldere ‘ster’ ernaast is Venus. Belichting 200 seconden:

ISS

ISS

Venus is deze tijd heel goed te zien als ‘avondster’, Orion staat mooi aan de hemel net als de Pleiaden (het ‘Zevengesternte’). Door de koude oostenwind was het met name vorige week heel helder.

Vlak na nieuwe maan (26 maart) en zie je s’avonds een mooie sikkel:

maansikkel

Maansikkel, 2 dagen na nieuwe maan (26 maart 2020)

De Pleiaden staan nu ’s avonds ook mooi aan de hemel (21 maart). Met alleen de camera en een 200mm telelens ziet dat er zo uit:
pleiaden

Pleiaden Fuji X 200mm

Met de SkyWatcher 15cm Newton telescoop wordt dat dan zo (24 maart):
Pleiaden

Pleiaden Meade 2000mm

Hieronder de Orionnevel (het juweel op het zwaard dat aan zijn gordel hangt) met de telelens en bijna 100 seconden belicht (op meedraaiend statief) op 21 maart:
orionnevel

M42 Orionnevel Fuji X 200mm

En met de SkyWatcher zie je dit (op 24 maart):
m42

M42 Orion Nevel Meade 2000mm

Ik had online een betere koppeling gekocht tussen camera en telescoop en heb zo de boel op Venus gericht (op 25 maart). Je ziet dan heel duidelijk dat dit geen ster is maar een planeet. Leuk genoeg heeft Venus – omdat ze tussen de zon en de aarde in staat – net als onze maan ‘schijngestalten’:
Venus

Venus in schijngestalte

De volgende avond (26 maart) heb ik met de telescoop geprobeerd het ISS zelf in beeld te krijgen (en houden!) en dat is zo waar gelukt!
ISS

ISS close up

Waarneemverslag 3 (Venus in Pleiaden) & 8 april (supermaan)

Een paar dagen geleden stond Venus te midden van de Pleiaden. Gek genoeg gebeurt dit elke acht jaar exact op 3 april. Dit komt doordat de omloopbanen van de aarde en van Venus in elkaar resoneren en in een soort synchronisatie zitten – elke 8 omlopen van de aarde doet Venus er precies 13. Dat levert mooie plaatjes op!
venus+pleiaden

Venus in de Pleiaden (M45)

Als laatste traktatie was er op 8 april de roze supermaan. Dat leverde – met camera op normaal statief en korte belichting – dit op:
supermaan

Super Maan

Waarneemverslag 26 juli tot 8 augustus 2019 (St. Phal, FR) – Melkweg, panorama’s en meer

Tijdens een 5-daagse vakantie in St. Phal, bij Troyes in Frankrijk, was de SkyWatcher 15cm Reflector met oude roestige EQ5 mee in de achterbak. Nog zonder volgmotor, dus door de telescoop alleen visueel, en foto’s alleen van planeten. Jupiter en Saturnus stonden mooi in de avondschemer, dus dat konden we met zijn allen (en de eigenaar) zien. De foto’s waren ook aardig (toen kon ik het trucje met video en stacken nog niet). Zie hier:

Behalve planeetfoto’s was het er zo donker dat foto’s van de Melkweg goed te maken waren. Het was met het blote oog te zien! Zonder volgen – dus de regel van 500 toegepast (500 delen door je brandpuntsafstand geeft het aantal seconden dat je kunt belichten zonder strepen. In dit geval 500 / 18mm = ongeveer 30 seconden).

 

Waarneembericht 24 april 2019 (Finnt, MO) – in de woestijn!

In april 2019 was ik met mijn dochter vier dagen in Marokko. Een dag Marrakech, toen de Atlas over naar Ouarzazate, overnachten in een tentenkamp, en daarna terug voor een laatste dag Marrakech. Ik had een driepootststatief meegepakt in de koffer, wetend dat we een nacht in de woestijn zouden slapen. Dat viel niet tegen!  Superdonkere hemel, een zee van sterren! Hieronder een paar mooie resultaten.

Op de onderstaande foto is door de zee aan sterren nauwelijks te zien wat wat is. Een beetje hulp: de twee sterren bovenaan zijn Castor en Pollux in het sterrenbeeld Tweelingen, rechtsonder staat Capella in het sterrenbeeld Auriga ofwel ossenhoeder.

 

Waarneemverslag 23-26 februari 2019 (Laax en Falera, CH)

Een van de fijne kanten van vakanties in Zwitserland (of waar dan ook hoog in de bergen) is de bijzonder donkere nachten door de ijle lucht en de vrieskou. Dit betekent wel warm aankleden ’s nachts en niet te lang achter elkaar, maar wat kan je er mooie foto’s maken!

De onderstaande plaat van Orion is vanaf het balkon genomen. Door een heel klein beetje vocht in de lucht komen de grotere sterren er mooi uit:

De volgende avond reed ik een stukje het dorp uit naar een parkeerplek naast een boerderij aan de hoofdweg Laax-Falera. Hier rijd om de paar minuten iemand langs er verder is er niets. Totaal donker – althans, alleen verlicht door de hemel.

Dit was naar het zuidwesten. In beeld Orion en links heel duidelijk zichtbaar Sirius, de hoofdster van de Hond. Linksboven Procyon, in de Kleine Hond. Je kunt behalve de beroemde Orionnevel nog wat andere mooie objecten viden op deze foto. Het wazige vlekje onder Sirius is M41 ofwel het “Kleine Bijenkorfcluster’ (een open sterrenhoop). Een stuk naar links kun je M46 en M47 vinden, twee open sterrenhopen. De melkweg is ook zichtbaar op de foto, van boven iets rechts van het midden naar onder iets links van het midden.

De berg en de boerderij leenden zich goed voor een passende achtergrond:

De andere kant op zie je de eerste huizen van Falera en de berghelling. Daarboven hingen prachtig de melkweg waarin de Andromedanevel linksonder. Ook hier is weer van alles te zien. Bovenin de melkweg zijn e Hart en Zielnevels te zien, tweevlekjes vlak onder elkaar. Ook M33, het Triangelstelsel, is te zien, helemaal links ies boven de huizen.

Waarneemverslag 27 juli 2018 (Falera, CH) – Maansverduistering, eerste melkwegfoto’s

Op 27 juli 2018 vond er een totale maansverduistering plaats van een roze supermaan. Toevallig was dit tijdens onze vakantie in Laax, CH. We hadden de Kerst er voor de Fuji X-T20 gekocht, waar een 18-55mm. zoomlens bij was geleverd. Ik had al eerder geaast op een langere lens (55-200mm) en dit leek de ideale gelegenheid. Surfend en shoppend kwam ik er ook nog eens achter dat de lens in Zwitserse franken goedkoper was dan in Euri, dus het moest zo zijn! Inkoop geschiedde via migros.ch, levering bij het hotel vlakbij (het altijd gezellige Bellaval).

Gewapend met de X-T20, een statief en de gloednieuwe lens reed ik naar Falera. Daar staat namelijk een echt observatorium (‘Mirasteilas‘). Je kunt hier in de zomer openbare lezingen en waarneemavonden bezoeken, dat had ik al eens een paar keer gedaan. Voor de maansverduistering was een happening georganiseerd. Dit betekent: Iedereen die wil lekker op het grasveld rondom de sterrenwacht naar de maan kijken met allerhande telescopen, verrekijkers, telelenzen etc. Ik zocht ook een plaatsje, stelde op en ben heerlijk foto’s gaan schieten van de maan en de langzaam voortschrijdende verduistering.

Toen de maan goed en wel donker was verscheen er om mij heen een ander schouwspel. De ijle berglucht en het gebrek aan enige lichtvervuiling zorgde voor een ongelooflijke sterrenhemel. Omdat ik nu toch wel genoeg plaatjes van de maan had en het nog wel even zou duren voor de maan weer terugkwam ben ik – toen voor mij voor het eerst – opnames van 20 seconden of zo gaan maken van diverse plekken aan de hemel. Mars en Jupiter stonden laag aan de westelijke horizon dus daar begon ik mee. Ik viel van mijn stoel toen ik zag dat ik dus mooi de melkweg kon vastleggen op deze manier! (ja, dat was toen mijn eerste melkwegfoto, vergeef me mijn beginners-enthousiasme).

Met behulp van wat online plaatjes uitgezocht wat er op de foto staat – datbleek heel wat moois te zijn!